اجزاى سیستم سوخت رسانى در تراکتور

اجزاى سیستم سوخت رسانى در تراکتور

هدف از به کارگیرى سیستم سوخت رسانى در موتور دیزل، انتقال سوخت از باک به موتور است. تا

آنجا به داخل محفظه احتراق پاشیده شود و بسوزد. سیستم سوخت رسانى درتراکتور ها شامل: باک،

لوله هاى گازوئیل، پمپ سوخت، فیلتر گازوئیل، پمپ انژکتور و انژکتور ها مى باشد.

باک:

باک یا مخزن گازوئیل در تراکتور ها معمولا در سطحى بالا تر از پمپ انژکتور و

انژکتور ها قرار مى گیرد لذا سوخت مى تواند در اثر نیروى ثقل خود جریان یابد به همین

مناسبت زیر باک شیرى تعبیه شده است که به هنگام لزوم با بستن آن از خارج شدن

سوخت جلوگیرى مى شو د.

پرسش:

قسمت حساس درجه گازوئیل در کجا قرار دارد؟

قسمت هاى اصلى باک شامل موارد زیر است:

-1 مخزن (بدنه)، 2- در باک، 3- صافى (تورى) 4- لوله هاى ورودى و خروجى

-5 شناور 6- شیر باز وبسته کردن باک و شیر تخلیه.....  

محل قرار گرفتن مخزن سوخت در تراکتور ممکن است فرق کند، مخزن معمولا

از ورق آهن ساخته مى شود و به بدنه تراکتور در مکانى متصل مى شود که از حرارت به

دور باشد. مخزن معمولا با گوشه ها ى نیم گرد ساخته مى شود تا امکان شکستن آن

به حد اقل برسد. چنانچه مخزن ظرفیت زیادى داشته باشد داخل آن به چند قسمت

مرتبط به هم تقسیم مى شود تا از ضربه زدن به سوخت جلوگیرى گردد (ظرفیت باک

گازوییل براى تراکتور FM285 ساخت ایران با باک منفرد 90 لیتر مى باشد).

مخزن داراى لوله هایى است براى ورود سوخت و پر کردن آن، درکنار این

لوله، لوله ها ى باریکى براى برقرارى ارتباط هواى داخل مخزن با هواى آزاد بیرون

شده است. لوله اى که سوخت را از باک به پمپ انتقال سوخت مى رساند. طورى

داخل مخزن قرار گرفته که سر آن کمى از مخزن بالاتر قرار گرفته تا گل و لاى و

ناخالصیهاى داخل باک به پمپ سه گوش نرسد. در سر این لوله ها معمولا یک تورى

فلزى (صافى) قرار دارد. ته مخزن معمولا شیرى تعبیه شده تا به وسیله آن بتوان آب و

هواى زاید را تخلیه نمود. یک شیر مسدود کننده ممکن است براى بستن راه خروجى

سوخت از مخزن تعبیه شود داخل باک داراى یک شناور است که میزان سوخت باک

را نشان مى دهد.

پرسش:

بررسى کنید آب به چند طریق وارد گازوئیل مى شود؟

بهترین زمان براى سوخت گیرى تراکتور را بررسى کنید؟

لوله ها ى گازوئیل:

در موتور دیزل لوله هاى گازوئیل سوخت را با فشار هاى مختلف انتقال مى دهند.

الف) لوله هاى فشار ضعیف: جنس این لوله ها مسى، آلومینیومى با جدار نازک و

یا پلاستیکى بوده و اندازه قطر خارجى آن ها در حدود 10 تا 15 میلى متر و ضخامت

آن ها بین 1 تا 2 میلى متر مى باشد. سوختى که از باک خارج مى شود تا رسیدن به

پمپ گازوئیل، بسته به محل قرار گرفتن باک، زیر نیرو گرانش یا مکش است. اگر

فاصله باک تا پمپ گازوئیل، زیاد باشد، سوخت تحت فشار منفى، یا در معرض مکش

است. سوختى که در لوله بین پمپ گازوئیل و پمپ سوخت پاش جریان دارد تحت

فشار متوسط است.

ب) لوله هاى فشار قوى: این لوله ها بدون درز هستند و هریک از واحدهاى

پمپ انژکتور را به انژکتور هاى مربوط وصل مى کنند. جنس آین لوله ها ازفولاد بوده

و یکى از خصوصیات آن ها، ضخیم بودن دیواره آن ها است تا بتوانند درمقابل فشار

زیادمقاومت کنند. این لوله ها را درفواصل معین به وسیله بست به بدنه موتورمحکم

مى کنند تا از ایجاد لرزش و ارتعاش در آن ها جلوگیرى شود.

معمولا قطر خارجى این لوله ها 6 یا 5/ 6 میلى متر و قطر داخلى آن ها 2 یا 5/ 2

میلى متر است. طول لوله هایى که پمپ هاى فشار قوى را به انژکتورهاى مختلف

وصل مى کنند، باید تا حد امکان با یکدیگر برابر باشد. درغیر این صورت موتور داراى

لرزش خواهد بود و بد کار خواهد کرد.

پمپ سه گوش (پمپ مقدماتى):

اگر چه سوخت مى توان در اثر نیروى ثقل از باک سرازیر

شود. ولى صافى هاى سوخت مقاومتى تولید مى کنند که ورود

سوخت به پمپ انژکتور را متوقف یا کم مى نمایند. به همین

دلیل و نیز براى هواگیرى سیستم سوخت رسانى، پمپ گازوئیل

تعبیه شده است.

پمپ گازوئیل ممکن است دیافراگى (مانند تراکتور

FM285 ) یا پیستونى (مانند تراکتور U650 ) باشد.

الف) آشنایى با ساختمان پمپ گازوئیل و طرز کارآن:

پمپ گازوئیل به وسیله دایره خارج از مرگز که روى محور میل بادامک پمپ

انژکتور تعبیه شده به حرکت در مى آید. این پمپ با 2 یا 3 عدد مهره به پوسته انژکتور

بسته مى شود.

این پمپ داراى یک پیستون و یک سیلندر بوده که در هر کورس یک مکش و

یک ارسال خواهد داشت.

- کورس مکش: غلتک پمپ توسط فنر پیستون به

سمت بالا حرکت مى کند این عمل هنگامى انجام مى گیرد

که دایره خارج از مرکز پمپ انژکتور چرخیده و قست زاید

آن در خلاف غلتک قرار گیرد. هنگامى که پیستون به سمت

بالا حرکت میکند، در پمپ یک منطقه کم فشار ایجاد خواهد

شد، درنتیجه دراین زمان فشار جو سوخ را از باک به فیلتر

پمپ و سپس به سوپاپ مکش پمپ هدایت مى کند.

سوخت از سوپاپ مکش به محفظه مکش راه یافته و

همان ایست مخالف پیستون سوخت را به محفظه فشار و

سپس به قسمت خروجى پمپ هدایت مى کند. فشار سوخت در این قسمت معمولا"

در موتورهاى مختف بین 14 تا 28 پوند بر اینچ مربع مى باشد و در این زمان سوپاپ

فشار بسته است.

- کورس ارسال پمپ: هنگامى که دایره خارج از مرکز پمپ انژکتور به چرخش

خود ادامه دهد، غلتک پمپ اولیه به پائین هدایت مى شود و در نتیجه پیستون پمپ

اولیه به همین سمت هدایت مى شود. در این حالت سوخت محبوس شده در محفظه

مکش، سوپاپ فشار را باز کرده و وارد محفظه فشار پمپ گردیده و سوپاپ مکش را

که در ورودى پمپ واقع شده مى بندد.

یکى ازخصوصیات این پمپ این است که به محض رسیدن فشار در مدار خروجى

پمپ به د معین، پمپ از کار افتاده، مرحله ایست در آن پایدار مى شود. عمل از کار

افتادن پمپ بدین صورت است که پیستون با فشارى که از طرف سوخت اعمال

مى شود. در پائین ترین نقطه مکش باقى مى ماند. در این وضعیت فنر به حالت جمع

باقى مى ماند و فشارى که تولیدمى کند قادر نیست پیستون را به سمت بالا حرکت

دهد. با مصرف سوخت فشار در پمپ مقدماتى کم مى شود و پیستون عمل خود را

مجددا" شروع مى کند. این عمل تا زمانى که دو باره فشار خروجى پمپ سه گوش به

حد معینى نرسیده است ادامه پیدا مى کند.

ب) اصول تلمبه زنى به وسیله پمپ دستى:

وقتى که موتور روشن نمى شود از پمپ دستى به منظور فرستنده سوخت از باک

به صافى و از آنجا به قسمت مکش پمپ فشار قوى مى توان استفاده کرد. برابر با کار

گرفتن پمپ دستى، دسته آن را که روى پمپ سه گوش پیچ شده است را باز کنید.

طورى که بتوان دسته پمپ دستى را بالا کشید. در حین بالابردن، ورودى بسته و

سوپاپ خروجى باز مى شود و سوخت از طریق صافى به قسمت مکش پمپ فشار قوى

جریان مى یابد. بعد از استفاده از پمپ دستى باید دسته آن محکم در سر جایش بسته

شود. در غیر این صورت در زمانى که موتور کار مى کند، به داخل آن جریان مى یابد.

با سفت کردن دستگیره پمپ به قسمت پیستونى آن که به دستگیره متصل است روى

رینگ لاستیکى فشرده شده، پمپ دستى آببندى مى شود.

صافى (فیلتر) گازوئیل:

پمپ انژکتور و انژکتور از حیاتى ترین قسمت هاى دستگاه سوخت رسانى موتور

دیزل مى باشند. و قطعات کارکننده آن ها با دقت زیاد ماشین کارى شده و سطوح آن ها

پرداخت مى گردد. ارائه خدمات طولانى و اقتصادى این دستگاه ها فقط در شرایطى

امکان پذیر است که ریزترین ناخالصى هاى سوخت ارسالى به آن ها گرفته شود. لذا

صافى گازوئیل قرار دارد و طورى طراحى شده است که ذرات درشت را بگیرد. صافى

بعدى که گاهى صافى ثانویه نامیده مى شود. بیشتر ذرات ریز را مى گیرد. صافى ها ى

اولیه و ثانویه را مى توان در یک محفظه یا در محفظه هاى جداگانه اى قرار داد.

بعضى از صافى ها مجهزبه پیاله رسوب گیر هستند که آب و رسوبات سنگین در

این محفظه جمع شده تا بتوان آن ها ا تخلیه نمود.

الف) آرایش صافى ها:

صافى ها را مى توان به یکى از دو صورت متوالى یا موازى نصب کرد.

- آرایش متوالى: صافى هاى اولیه و ثانویه را معمولا به هم متصل مى کنند. در

این آرایش سوخت با عبور از صافى اولى وارد قسمت محیطى فیلتر دومى مى شودو با

عبور از قسمت صاف کننده از قسمت مرکزى آن خارج مى شود و به قسمت مکش

پمپ انژکتور وارد مى گردد، در بیشتر پمپ هاى جدید سوخت دو باره به وسیله صافى

کوچک قابل تعویض که در پمپ انژکتور واقع است تصفیه مى شود.

آرایش موازى:

در این آرایش بخشى از یک سوخت از یک صافى عبور مى کند و بقیه از یک

صافى دیگر

در آرایش متوالى هر صافى مى تواند ذراتى را که فیلتر قبلى ار آن عبور کرده است

از گازوئیل جدا نماید. اما صافى هایى که آرایش موازى دارند مى توانند مقدار بیشترى

گازوئیل را در زمان کوتاه تر، صاف کند.

ب) انواع صافى:

فیلتر ها به پنج روش گازوئیل را صاف مى کنند. ذره گیرى، جذب، جذب سطحى،

جذب – جذب سطحى و جداکردن آب

- ذره گیرى: فرایند مکانیکى است یک صافى (از نوعى که در لوله باک گازوئیل

نصب مى شود) ذراتى را که به سبب بزرگى نمى توانند از آن عبور کنند، به دام

مى اندازد.

- جذب: فرایندى است که در صافى (پاچه اى، نخى، نمدى یا سلولزى) ذرات

جامد و رطوبت را به خود جذب مى کند.

- جذب – جذب سطحى: فرایندى است که درآن از صافى هایى استفاده مى شود

که هر دو عمل فوق را انجام مى دهند.

- جداکننده هاى آب: سطح وسیع متخلخل دارند و معمولا" از پارچه یا کاغذ

مخصوص ساخته مى شوند. کار آن ها کاهش سرعت جریان سوخت است، به طورى

که قطره هاى ریز آب فرصت به هم چسبیدن و ته نشین کردن پیدا نکنند.

پمپ انژکتور:

پمپ انژکتور موتور دیزل با دقت بسیار زیادى ساخته مى شوند تا بتوانند عهده دار

وظایف زیر باشند.

- ایجاد فشار کافى براى پودر کردن سوخت مایع و فرستادن آن به داخل هواى

متراکم و داغ محفظه احتراق

- اندازه گیرى دقیق مقدار سوخت تزریق شده و تغییر این مقدار متناسب با مقدار

هواى وارده شده برحسب دور و بار موتور

- تحویل مقدارصحیح سوخت به انژکتور ها در لحظه صحیح، بسته به موقعیت

پیستون ها بنا به ترتیب احتراق و بر حسب زاویه دوران مى لنگ

پمپ انژکتور ها اصولا"بر دو نوع هستند:

پمپ انژکتور ردیفى یا خطى 

پمپ انژکتور آسیایى یا دورانى

پمپ انژکتور ردیفى:

این پمپ روى موتور نصب مى شود و با یک میل بادامک که از میل لنگ موتور

نیرو مى گیرد به حرکت در مى آید. محورپمپ با سرعتى معادل نصف سرعت میل لنگ

در موتورهاى چهار زمانه و با سرعتى برابر با سرعت میل لنگ در موتورهاى دو زمانه

به دوران میآید و طورى با موتور تنظیم شده که با فرستادن سوخت به داخل هواى داغ

و فشرده سیلندر، منطبق بر بهترین وضعیت پیستون باشد.

پمپ شامل بدنه اى است که از آلیاژ آلومینیوم ساخته

مى شود و معمولا "داراى 4 یا 6 واحد یا المنت است. هر

المنت از سه جزء اساسى تشکیل شده است که عبارت است

از: پیستون یا پلانجر، سیلندر یا بارل و سوپاپ

انتهاى هر پیستون روى بادامک مى نشیند و توسط آن

در داخل سیلندر بالا وپایین مى ود. پایین آمدن پیستون به

سبب فشار فنرى است که در قسمت بالاى پیستون قرار

دارد. در نزدیک سر هر پیستون شکاف حلزونى شکل وجود

دارد که تنظیم کننده مقدار گازوئیل خارج شده از پمپ است.

در پمپ انژکتور ها چهار المنت و چهار بادامک دارند که هر

یک از پیستون ها روى یکى از این بادامک ها قرار دارند. میل

بادامک به وسیله چرخ دنده اى که در سر آن قرار دارد حرکت

خود را از میل لنگ مى گیرد. پاشش سوخت از هر انژکتور و

یا خروج گازوئیل از هر المنت بایستى در موقع معین و به

ترتیب احتراق سیلندر صورت گیرد. لذا چرخ دنده پمپ انژکتور

علامت گذارى شده است که هنگام سوار کردن آن باید با

علامت مخصوص روى چرخ دنده میل لنگ مطابق باشد.

موقعیت بعضى از بادامک ها طورى است که ترتیب احتراق حفظ مى شود. علاوه

برااین زمان پاشش سوخت باید آوانس باشد. (پاشش گازوئیل قبل از رسیدن پیستون

به نقطه مرگ بالا که بر حسب درجات چرخش میل لنگ خوانده مى شود، آوانس

مى گویند. ) یعنى گازوئیل درچند درجه قبل نقطه مرگ بالا پاشیده شود. درجات آوانس

در موتور هاى مختلف متفاوت است. ولى اگر علائم چرخ دنده پمپ انژکتور و میل لنگ

با هم منطبق شوند، این آوانس خود بخود بر قرار خواهد بود.

بدین منظور روى پولى میل لنگ دو علامت وجود دارد. که یکى نقطه مرگ بالا

در سیلندر اول و دیگرى سوخت را در این سیلندر نشان مى دهد. اگر شروع خروج

گازوئیل از المنت مربوطه به سیلندر یک همزمان با قرار گرفتن علامت مربوط به

آوانس سوخت پولى در مقابل علامت روى بدنه موتور باشد. میتوان مطمئن بود که

علامت این دو چرخ دنده با هم منطبق هستند و تایم پمپ انژکتور صحیح است.

اگر علامت مربوط به آوانس سوخت روى پولى مطابق علامت روى بدنه باشد

ولى سوخت هنوز از المنت شماره یک خارج نشده یا قبل از تطبیق این دو علامت

خارج شده باشد، تایم پمپ انژکتور صحیح نیست یعنى حتما علامت روى دو چرخ

دنده مطابق هم نیستند. دراین صورت باید سینى جلو را باز کرده و رفع اشکال کرد.

وجود علامت روى پولى میل لنگ براى مواردى که به صحیح کار کردن پمپ انژکتور

مشکوک هستیم، مفید است و اولین قدم در رفع اشکال مى باشد.

تمام المنت ها با یک شانه گاز که به رگلاتور است کنترل مى شوند، رگلاتور

وسیله اى است که به طور خودکار مقدار سوخت تحویل را به منظور یکنواخت کردن

دور موتور، کنترل مى کند.

فرض مى کنیم پیستون سیلندر شماره یک موتور در مرحله انتهاى حالتت تنفس

و در نقطه مرگ پایین باشد، با گرداندن میل لنگ، پیستون موتور شروع به بالا رفتن

مى کند. و میل بادامگ پمپ انژکتور مى چرخد. ولى سوزن المنت (پلانجر) یک، بى

حرکت ایستاده است. فضاى بین سر سوزن المنت تا داخل انژکتور قبلا با هواگیرى

سیستم از گازوئیل پر شده است. با ادامه گردش میل لنگ، سوزن المنت شروع به بالا

رفتن کرده، جلوى مجراى سوخت را مى بندد. .

از این لحظه، سوخت تحت فشار قرار مى گیرد. با ادامه حرکت،

سوزن المنت بالاتر رفته، فشار روى گازوئیل افزایش مى یابد، تا

موقعى که فشار فنر نگهدارنده سوپاپ را خنثى مى کند.

دراین زمان سوپاپ باز شده و گازوئیل تحت فشار وارد

انژکتور مى شود.

بلند شدن سوپاپ پمپ همزمان با قرار گرفتن علامت

آوانس سوخت روى پولى میل لنگ در مقابل علامت بدنه روى

موتور است با بالاتر رفتن پیستون موتور در داخل سیلندر، پاشش

سوخت براى مدتى که به وسیله گاز دستى یا گاز پایى تعیین

شده است، ادامه مى یابد.

مجموعه بارل و پلانجر که به واحد افزاینده فشار معروف

است داراى خصوصیات زیر هستند:

بارل و پلانجر بادقت بسیار زیادى نسبت به هم ماشین

کارى شده و لقى بسیار دقیق و حساب شده ایبین آن دو بر قرار